Ο νέος τρόπος καθορισμού του κατώτατου μισθού

Ρήτρα που θα απαγορεύει τις μειώσεις στον κατώτατο μισθό προβλέπει ο νέος μηχανισμός καθορισμού της κατώτατης αμοιβής που θα τεθεί σε ισχύ από το 2025. Τον νέο μηχανισμό καθορισμού παρουσίασε (31/10) η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως.

Ειδικότερα, η αύξηση του 2025, θα γίνει με την εμπλοκή των κοινωνικών εταίρων μέσα από τη σύσταση ειδικής συμβουλευτικής επιτροπής που προβλέπεται στο νομοσχέδιο. Στην νέα διαδικασία αυξημένη βαρύτητα θα έχει ο πληθωρισμός. Από το 2028, ο κατώτατος μισθός προτείνεται να καθορίζεται, αυτόματα, μέσω ενός μαθηματικού τύπου ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη του τον πληθωρισμό, ιδιαίτερα για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κλίμακας, καθώς και την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας, με βάση αντικειμενικούς δείκτες που θα δημιουργήσει η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Το νέο σύστημα καθορισμού του κατώτατου μισθού προσφέρει τέσσερις ουσιαστικές καινοτομίες οι οποίες ενισχύουν τη διαφάνεια, την αντικειμενικότητα και την προστασία των εργαζομένων:

1) Ασφάλεια. Προβλέπεται ότι ο κατώτατος μισθός δεν μπορεί να μειωθεί.2) Σύνδεση με την οικονομία. Το ύψος του κατώτατου μισθού συνδέεται με πραγματικά οικονομικά μεγέθη, δηλ. τον πληθωρισμό και την παραγωγικότητα.

3) Διαφάνεια και αξιοπιστία. Το ύψος του κατώτατου μισθού βασίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη στο σύστημα.

4) Κάλυψη και των δημοσίων υπαλλήλων. Για πρώτη φορά, προβλέπεται η προστασία του κατώτατου μισθού και στους εργαζόμενους στο Δημόσιο.

Το πόρισμα της Επιστημονικής Επιτροπής, που συστάθηκε για τον τρόπο καθορισμού του κατώτατου μισθού, αποτέλεσε αντικείμενο διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους και την ΕΛΣΤΑΤ ενώ αναμένονται και οι τελικές προτάσεις τους επί του ζητήματος.

Ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Δημιουργείται Επιτροπή Διαβούλευσης με τη συμμετοχή όλων των εθνικών κοινωνικών εταίρων και της ΑΔΕΔΥ. Η Επιτροπή αυτή θα διατυπώνει γνώμη με θεσμικό και ενιαίο τρόπο κατά τη μεταβατική διαδικασία καθορισμού του κατώτατου μισθού όπως επίσης και σε περίπτωση που στοιχειοθετείται, από την Επιστημονική Επιτροπή, παρέκκλιση από τον αυτόματο μηχανισμό αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού σε περίπτωση πχ μεγάλων οικονομικών αναταράξεων. Σημειώνεται ότι και σε αυτή την περίπτωση το ύψος του κατώτατου μισθού δεν θα μπορεί να μειωθεί.

Στο Δημόσιο

Παράλληλα, το νέο σύστημα θα ευνοήσει και τους δημόσιους υπαλλήλους, καθώς ο εισαγωγικός τους μισθό θα συμβαδίζει πια με τη βασική αμοιβή στον Ιδιωτικό τομέα. Αυτό σημαίνει ότι αυξήσεις θα πάρουν και οι δημόσιοι υπάλληλοι.

Ένα πρόσθετο όφελος για τους εργαζόμενους είναι ότι οι αυξήσεις στον βασικό μισθό θα συμπαρασύρουν προφανώς προς τα πάνω και τις τριετίες, αλλά και όλα τα επιδόματα τα οποία συνδέονται με τον κατώτατο μισθό.

Μητσοτάκης

Για μια «κομβική πρωτοβουλία» έκανε λόγο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «καθώς στο εξής θα απαγορεύεται δια νόμου η μείωση του κατώτατου μισθού, ενώ το ύψος της αύξησής του θα καθορίζεται από δύο κριτήρια: από τη μία πλευρά, τον ρυθμό ανάπτυξης και βελτίωσης της παραγωγικότητας της οικονομίας και από την άλλη τον πληθωρισμό, αλλά τον πληθωρισμό ο οποίος πλήττει ειδικά τα χαμηλότερα εισοδήματα. Αυτό σημαίνει ότι όσο καλύτερα πηγαίνει η οικονομία, όσο βελτιώνεται η παραγωγικότητα τόσο θα αυξάνεται ο πρώτος μισθός, αλλά και όσο ανεβαίνουν οι τιμές τόσο θα αντισταθμίζουν οι αμοιβές αυτή την αύξηση των τιμών. Εξάλλου, αυτή είναι η πορεία την οποία ακολουθούμε και όλα τα τελευταία χρόνια».

Ο Πρωθυπουργός θύμισε ότι ο κατώτατος μισθός ήταν στα 650 ευρώ το 2019, αυξήθηκε στα 830 ευρώ και τόνισε την δέσμευση για 950 ευρώ ως το 2027 (αύξηση σχεδόν 50%). Σχετικά με τις μέσες απολαβές, ανέφερε ότι «από 1.036 ευρώ ο στόχος μας είναι -και πιστεύω ότι θα τον πετύχουμε, ενδεχομένως να τον ξεπεράσουμε κιόλας- να φτάσουν τα 1.500 ευρώ το 2027, βελτιωμένες δηλαδή κατά 45%».

Κεραμέως

«Βασική προτεραιότητα της Κυβέρνησης», είπε η κ. Κεραμέως, «είναι η ενίσχυση του εισοδήματος των εργαζομένων και η αύξηση της αγοραστικής τους δύναμης, συνδέοντας το ύψος των μισθών με τον πληθωρισμό και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δεσμευθεί για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ έως το 2027, ποσό που μεταφράζεται σε συνολική αύξηση 46,2% από το 2019, με παράλληλη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2027. Στην κατεύθυνση αυτή, ενσωματώνοντας την ευρωπαϊκή οδηγία 2022/2041, προτείνουμε έναν τρόπο υπολογισμού βασισμένο σε διαφανή, αντικειμενικά κριτήρια, που ωφελεί και διασφαλίζει τους εργαζόμενους».

Συλλογικές διαπραγματεύσεις

Ως προς την ενίσχυση των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων, προβλέπεται η εκπόνηση Σχεδίου Δράσης εντός ενός έτους από την ψήφιση του νόμου, με σαφές χρονοδιάγραμμα και συγκεκριμένα μέτρα, κατόπιν διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους. Στόχος είναι η ενίσχυση των Συλλογικών διαπραγματεύσεων και η αύξηση της αποτελεσματικότητάς τους, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η κατάρτιση του Σχεδίου Δράσης θα βασιστεί σε ουσιαστική και εκτενή διαβούλευση με τους Κοινωνικούς Εταίρους.